0

Xupap và những điều chưa hiểu

Mỗi bộ phận trên xe máy đều có vai trò riêng khiến chiếc xe có thể hoạt động. Bài viết ngày hôm nay của Darwin Motors sẽ cung cấp cho các bạn về vấn đề xupap là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của nó ra sao? Cách tự căn chỉnh ở nhà nhà như thế nào. 

Xupap xe máy

Xupap xe máy là gì?

Xupap là phiên âm tiếng Việt của từ “Soupape” trong tiếng Pháp. Từ này dịch ra tiếng Việt có nghĩa là cái nút hay cái nắp ở bên trong bình chứa hơi ép hay vòi bơm hơi của xe máy. 

• 

Xupap là một bộ phận khá quan trọng trong cả cụm xupap bởi nó có nhiệm vụ là đóng mở cửa xả, cửa nạp và thực hiện quá trình trao đổi khí khi động cơ vận hành. Cũng chính có công dụng vậy mà xupap là bộ phận phải chịu nhiệt độ cao và áp lực khá lớn nên rất dễ bị ăn mòn, cong vênh, biến dạng…

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

Theo Darwin Motors tìm hiểu, xupap gồm 3 thành phần chính là đầu, thân và đuôi xupap. Cụ thể:

• Đầu

Đầu xupap hay còn có một cái tên khác là nấm xupap. Tại sao lại có cái tên như vậy? Bởi lẽ bộ phận này có hình dạng nấm và có 3 kiểu thiết kế khác nhau gồm lồi, lõm, bằng. Mỗi loại thiết kế sẽ có ứng dụng khác nhau như thiết kế bằng phù hợp với xupap xả và nạp, thiết kế lồi chỉ phù hợp cho xupap xả còn thiết kế lõm chỉ phù hợp cho xupap nạp. Như vậy có thể nói rằng thiết kế bằng sẽ được nhiều hãng xe lựa chọn hơn cả vì dễ gia công, tiết kiệm chi phí đồng thời phù hợp cho cả hai loại xupap. 

• Thân

Thân xupap là bộ phận có nhiệm vụ truyền nhiệt trong ống dẫn hướng. Do thân xupap làm việc ở nhiệt độ cao nên khá dễ bị hỏng. Vì vậy, các nhà sản xuất thường lắp ống dẫn hướng cao gần sát với đầu xupap. Phần ống dẫn hướng gần với đầu xupap nhất thường có đường kính nhỏ hơn. Đôi khi, trên thân xupap xả còn được khoan rỗng để có thể chứa được dung dịch làm nguội nhanh – natri. 

• Đuôi

Đuôi xupap có thiết kế dạng cắt rãnh gồm hai dạng côn hoặc khoan lỗ nhỏ để lắp chốt giữa đĩa lò xo hoặc móng hãm hai nửa. Do chịu lực tác động khá lớn nên đuôi xupap thường cứng hơn phần đầu và thân. Thậm chí, để bảo vệ nó, nhiều nhà sản xuất còn trang bị thêm lót chụp bảo vệ. 

• 

• Nguyên lý hoạt động 

Động cơ hiện nay đều là động cơ 4 kỳ nên nguyên lý hoạt động của xupap cũng trải qua 4 kỳ. Cụ thể:

• Nạp nhiên liệu: Lúc này piston sẽ đi từ điểm chết trên đến điểm chết dưới. Trong khi đó, xupap xả sẽ đóng còn xupap nạp lại mở ra để hỗn hợp xăng – không khí có thể đi đến xi-lanh. Sau khi hoàn thành thì xupap nạp lại đóng lại. 
• Nén: Kỳ này hoạt động ngược lại với quá trình nạp nhiên liệu. Cụ thể, piston thay vì đi từ điểm chết trên tới điểm chết dưới thì nó sẽ đi từ điểm chết dưới tới điểm chết trên. Lúc này không xupap nào mở cả mà đóng hoàn toàn để hỗn hợp xăng – không khí có thể hoà trộn tốt nhất.
• Nổ: Khi hỗn hợp xăng – không khí đạt trạng thái tốt nhất thì bugi sẽ đánh lửa để có thể đốt cháy hỗn hợp này. Lúc này cả hai xupap vẫn đóng.
• Xả: Lúc này xupap xả sẽ mở để hỗn hợp trên sau khi bị đốt cháy bị đẩy ra ngoài. Sau khi hoàn thành thì xupap xả lại đóng còn xupap nạp mở để lặp lại chu kỳ.

Chỉnh xupap tại nhà như thế nào?

Chuẩn bị: Lưỡi canh xupap, bộ chỉnh cò xupap.

• 

• Các bước thực hiện với xupap nạp
  • Bước 1: Mở nắp đầu bò để có thể quan sát được xupap
  • Bước 2: Ấn ngón tay vào cò mổ để có thể tháo nắp đậy xupap. Tuy nhiên hành động này không thể mở xupap một cách tối đa. Các bạn cần dùng tô vít và cờ lê để quay vô lăng giúp xupap mở tối đa.
  • Bước 3: Lưỡi canh xupap có nhiều loại lá có kích thước khác nhau, các bạn đặt loại phù hợp vào giữa đuôi xupap và cò mổ. Tiếp đó, các bạn xoay vít ở cò mổ sao cho vừa khít với lá rồi siết ốc khoá.

Thực hiện tương tự với xupap xả!

Hy vọng với một vài thông tin về xupap đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về xupap là gì, cấu tạo, nguyên lý hoạt động cũng như cách tự chỉnh xupap tại nhà. Chúc các bạn thành công!